Το περπατήμα ανοίγει τα μονοπάτια
αποδίδεται στον Φρανς Κάφκα
Είμαι κλινική ψυχολόγος με μετεκπαίδευση στη συστημική και γνωσιακή ψυχοθεραπεία.
Ο καθένας μας αντιμετωπίζει συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα στην πορεία της ζωής του, τα οποία είναι αποτέλεσμα συγκρουσιακών σχέσεων ή συνθηκών ζωής, και όχι απόρροια κάποιου προσωπικού του ελαττώματος.
Πρωταρχικός μου στόχος είναι η δημιουργία ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης. Οι θεραπευτικές τεχνικές γίνονται περισσότερο γόνιμες, όταν εφαρμόζονται σε ένα πλαίσιο αποδοχής και σεβασμού της προσωπικότητας του θεραπευόμενου και των δυσκολιών που αντιμετωπίζει.
Πιστεύω ότι τα όρια μεταξύ συμβουλευτικής και θεραπείας είναι ρευστά. Ο θεραπευόμενος καθοδηγεί τις συναντήσεις, ανάλογα με τις δικές του επιθυμίες και δυνατότητες, και αποφασίζει ποιος ορισμός θα ταίριαζε καλύτερα στη συνεργασία μας. Η εστίαση της διαδικασίας μπορεί να ξεκινά στο εδώ και τώρα, όμως οι ρίζες των δυσκολιών φτάνουν συνήθως στην ιστορία του ατόμου και της οικογένειάς του.
Σωστές «συνταγές» δεν υπάρχουν, έτοιμες για όλους. Με τον θεραπευόμενο εξερευνούμε και πειραματιζόμαστε από κοινού, ώστε να ανακαλύψουμε το κατάλληλο «μονοπάτι» κατά τη διάρκεια αυτής της ζωντανής διαδικασίας.
Τι σημαίνει συστημικό
H συστημική θεραπεία έχει τις ρίζες της στην οικογενειακή θεραπεία. Δεν βλέπει το άτομο σαν μια μεμονωμένη μονάδα, αλλά ως ένα μέρος του κοινωνικού συστήματος και των σχέσεων μέσα στις οποίες κινείται (π. χ το ζευγάρι, η οικογένεια, η ομάδα εργασίας, η κοινότητα). Ενδιαφέρεται για τα μοτίβα, τους κανόνες, τους ρόλους και τις αξίες που υπάρχουν στα συστήματα αυτά.
Τα ψυχικά και συναισθηματικά προβλήματα ή συμπτώματα είναι αποτέλεσμα συγκρουσιακών μοτίβων στις σχέσεις. Ο στόχος της θεραπείας ή της συμβουλευτικής είναι να βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να τροποποιεί ενεργά τις δυσλειτουργικές σχέσεις. Υποστηρίζει την αυτονομία και την αυτο -αποτελεσματικότητα του ατόμου.
Η συνεργασία προσανατολίζεται στις δυνάμεις και τα αποθέματα του ανθρώπου που αναζητεί βοήθεια. Αποσκοπεί στην λύση των προβλημάτων, παράλληλα με την εσωτερική αλλαγή.
Για τον θεραπευτή το σύμπτωμα έχει νόημα και ερμηνεύεται ως μια προσπάθεια του ατόμου να αντεπεξέλθει σε προβλήματα στην καθημερινότητά του και στις σχέσεις του. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί μέσα από το σύμπτωμά του να προσπαθεί να προστατέψει τους γονείς του από μια συγκρουσιακή συζυγική σχέση. Τα προβλήματα αφορούν όλο το οικογενειακό/ κοινωνικό ή εργασιακό πλαίσιο, και όχι κάποιο μεμονωμένο μέλος. Όταν, λόγου χάριν, ένα χρόνιο πρόβλημα λύνεται για ένα άτομο της οικογένειας, άλλα μέλη βιώνουν συχνά δυσκολίες και ανάγκες που καλύπτονταν για καιρό. Όταν ένα μέλος του συστήματος αλλάζει, μπορεί να δημιουργηθεί μια συνθήκη που αλλάζει τους ρόλους και τις σχέσεις συνολικά.
Η συστημική άποψη δεν κρίνει θετικά ή αρνητικά αλλά συνοδεύει τον θεραπευόμενο για να βρει τα εσωτερικά του αποθέματα και τις δικές του ισορροπίες και στρατηγικές λύσεις των προβλημάτων.
Τι σημαίνει γνωσιακή θεραπεία
Η γνωσιακή θεραπεία έχει τις ρίζες της στη θεραπεία της κατάθλιψης, ενώ έχει επεκταθεί γρήγορα και σε πολλές άλλες ψυχικές διαταραχές. Δίνει έμφαση στην αξιολόγηση και έρευνα της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων.
Η θεωρία της βασίζεται σε ένα ρητό του Επίκτητου «Ταράσσει τοὺς ἀνθρώπους οὐ τὰ πράγματα, ἀλλὰ τὰ περὶ τῶν πραγμάτων δόγματα·» (δεν είναι τα πράγματα που ταράζουν τους ανθρώπους, αλλά οι γνώμες περί των πραγμάτων) εστιάζει, δηλαδή, στη γνωστική επεξεργασία του κάθε ανθρώπου και στο τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και ερμηνεύει το περιβάλλον του.
Πιστεύω, και σχήματα που έχουν κεντρικό χαρατήρα, καθορίζουν τις επιλογές του, τον τρόπο που σχετίζεται με τους άλλους, αλλά και τα συναισθήματά του. Γενικευμένα, αρνητικά και δύσκαμπτα πιστεύω μπορούν να δημιουργήσουν δυσκολίες, προβλήματα και διαταραχές . Για παράδειγμα, η πεποίθηση «δεν είμαι ικανός» προκαλεί συμπεριφορές και συναισθήματα που επιβεβαιώνουν την αρχική πεποίθηση. Η θεραπεία βοηθά να εξετάσει ο θεραπευόμενος τα βασικά αυτά πιστεύω με διάφορους τρόπους. Στόχος είναι η διαμόρφωση και εξειδίκευση των πεποιθήσεων. ώστε να είναι ρεαλιστικές, βοηθητικές και ευέλικτες.
Συμβουλευτική γονέων
Από την επιθυμία απόκτησης ενός παιδιού, ως και την ενηλικίωσή του, ο γονέας θα ήθελε να το συνοδεύει, να το ενδυναμώνει και να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της κάθε φάσης της εξέλιξής του. Η σχέση τους περνά από εξελικτικά στάδια, οι ρόλοι αλλάζουν και οι μεταβάσεις αυτές δεν είναι πάντα εύκολες. Η οικογένεια δεν ζει απομονωμένα από το εξωτερικό κόσμο. Δυσκολίες και προβλήματα επηρεάζουν όλα τα μέλη. Συχνά, δημιουργούνται ερωτήματα στους γονείς, για τα οποία αναζητούν κάποια βοήθεια. Κάποιες ανησυχίες που ακούγονται σχετίζονται με:
- Δυσκολίες στη σχολική προσαρμογή και απόδοση
- Άγχος και ψυχοσωματικά συμπτώματα
- Δυσκολίες με την οριοθέτηση
- Διαζύγιο και η πρόληψη της γονικής αποξένωσης (distant parenting)
- Απώλειες και δύσκολες συνθήκες ζώνης
- Υιοθεσία
Πιθανοί στόχοι της θεραπείας
Η θεραπεία ή συμβουλευτική αποσκοπεί στο να ενισχύσει:
- Τα προσωπικά αποθέματα και τις εσωτερικές δυνάμεις του ατόμου
- Την αναγνώριση και αλλαγή δυσλειτουργικών προτύπων σχέσεων
- Την διαμόρφωση μιας πιο ευέλικτης και ρεαλιστικής αντίληψης του εαυτού και του περιβάλλοντος
- Την αντοχή στο στρες
- Της κοινωνικές δεξιότητες
- Την αίσθηση της αυτο – αποτελεσματικότητας
- Την πρόληψη
- Την ψυχοεκπαίδευση
- Και άλλα
Ο θεραπευόμενος είναι αυτός που γνωρίζει καλύτερα τι τον βοηθάει, τι είναι αυτό πάνω στο οποίο θα ήθελε να δουλέψει και ποια χρονική στιγμή μέσα στην θεραπεία. Γι’ αυτόν τον λόγο επεξεργαζόμαστε από κοινού τους στόχους.
Ποια προβλήματα αναλαμβάνω
Στο γραφείο μου επεξεργαζόμαστε μαζί με τους ανθρώπους που αναζητούν βοήθεια, στρατηγικές αντιμετώπισης διάφορων προβλημάτων:
- Συναισθηματικές δυσκολίες ή διαταραχές
- Υπερβολικό άγχος/ κρίσεις πανικού
- Ψυχοσωματικά προβλήματα
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Φόβους απώλειας
- Δυσκολίες στην οριοθέτηση
- Οικογενειακές συγκρούσεις
- Κρίση στο γάμο ή στη σχέση, χωρισμός
- Διαπροσωπικές δυσκολίες
- Αναζήτηση της οικογενειακής ιστορίας και της επιρροής που έχει στην προσωπική ζωή
- Ανάπτυξη νέων προοπτικών
- Αναποφασιστικότητα και μπλοκαρίσματα
- Αντοχή στο στρες
- Επαγγελματική εξουθένωση
- Επεξεργασία του πένθους και της απώλειας
- Διαχείριση της συμπεριφοράς και του θυμού
- Ενδυνάμωση μιας διαφοροποιημένης προσωπικής ταυτότητας
Ποια προβλήματα δεν αναλαμβάνω:
Για κάποιες δυσκολίες υπάρχουν συγκεκριμένα εξειδικευμένα πλαίσια, που προσφέρουν βοήθεια. Εξαρτήσεις από ουσίες, από το διαδίκτυο ή από τυχερά παιχνίδια αντιμετωπίζονται καλύτερα σε αυτά τα πλαίσια, παρά στο γραφείο μου.
Επίσης δεν αναλαμβάνω ενεργή αυτοκτονικότητα, σοβαρές διαταραχές διατροφής, σχιζοφρένεια και άνοιες.
Δεν αναλαμβάνω άτομα στο ιδιωτικό μου γραφείο, τα οποία έχουν έρθει σε επαφή μαζί μου μέσα από την θέση που κατέχω στο δημόσιο.
Βιογραφικό
H Christine Maerkl έχει σπουδάσει Κοινωνική Παιδαγωγική στη Γερμανία και Ψυχολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, όπου απέκτησε και τον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Κλινική Ψυχολογία. Από το 1999 έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ως Ψυχολόγος. Έχει εκπαιδευτεί στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία και στην Οικογενειακή – Συστημική Ψυχοθεραπεία.
Έχει εργαστεί στο παρελθόν σε Κέντρο Ψυχικής Υγείας με παιδιά και εφήβους αλλά και με ενηλίκους σε ιδιωτικό γραφείο. Εργάστηκε σαν Κλινική Ψυχολόγος σε Κέντρο Απεξάρτησης και ως Επιστημονική Συνεργάτις στη Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Αυτή την χρονική περίοδο εργάζεται σαν Κλινική Ψυχολόγος σε Νοσοκομείο Κρατουμένων, ασχολείται με την επιμόρφωση ενηλίκων και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο.
Είναι ιδρυτικό μέλος του Σωματείου για την Α΄ Παιδική Ηλικία και τη Γονεϊκότητα – «Το Μεγάλο μας Σπίτι», που προσφέρει έναν χώρο υποδοχής για παιδιά έως τεσσάρων ετών και για τους γονείς τους στα πρότυπα του «Πράσινου Σπιτιού» της Φρανσουάζ Ντολτό.
